Marieke Roskes behaalde in 2008 haar MA in sociale psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, waarna ze verder ging met haar PhD, aan de Universiteit van Amsterdam. Deze behaalde ze in februari dit jaar. Samen met haar Israëlische partner vertrok ze naar Israël, waar ze nu werkzaam is als assistent professor aan de Ben Gurion Universiteit van de Negev, in Israël.Mijn onderzoek gaat over motivatie: de verschillende doelen die mensen nastreven, en vooral of dat positieve dingen zijn die je probeert te bereiken zoals succes, of negatieve, die je wil vermijden. Die verschillende doelen hebben invloed op hoe mensen presteren. In mijn onderzoek richt ik me vooral op creatieve prestaties. Wanneer mensen succes nastreven durven ze meer risico te nemen en zijn flexibeler dan wanneer ze falen proberen te voorkomen en juist heel voorzichtig en systematisch te werk gaan omdat er anders wel eens wat mis zou kunnen gaan. Voor mensen die heel systematischdenken is het harder werken en vermoeiender om tot creatieve prestaties te komen.
Ik kan me voorstellen dat het in bepaalde situaties juist goed kan zijn om je meer te focussen op de negatieve aspecten van een bepaald doel. Klopt dat? Ja, gericht zijn op positieve uitkomsten en succes en je breed open stellen voor nieuwe dingen, bevorderen creativiteit. Maar als het belangrijk is om nauwkeurig te zijn, dan is die andere kant juist beter. Wanneer je de boekhouding controleert moet je bijvoorbeeld letten op details en mag je dingen niet over het hoofd zien. Mensen verschillen erg in hoeverre ze van nature geneigd zijn om alert te zijn op mogelijke kansen op succes, of juist op het spotten van mogelijke gevaren en risico’s. Maar ook de situatie telt: na de aankondiging van een ontslagronde is iedereen meer op zijn hoede! In mijn onderzoek konden mensen bijvoorbeeld soms punten winnen (streefdoel) en soms punten verliezen (vermijdingsdoel). Als er iets te verliezen is, worden mensen meer gefocust en systematisch. Die systematische aanpak is vrij intensief, en zorgt ervoor dat mensen snel overladen worden. Mensen met een vermijdingsdoel kunnen daarom niet zo goed presteren als ze onder tijdsdruk werken of meerdere taken tegelijk moeten doen.
Naar welke kant neig jij meer? Bij anderen zie ik dat makkelijker dan bij mezelf! Iedereen heeft een beetje van beide kanten en heeft dat ook nodig. Maar...ik ben naar Israël verhuisd (deels vanwege mijn Israëlische vriend), en ik ben optimistisch. Misschien is dat een indicatie dat ik meer naar de ‘streef’ kant neig?
Wat is kenmerkend voor onderzoek in Israël?
Er zijn relatief veel mensen betrokken bij onderzoek naar hoe mensen tot bepaalde oordelen of beslissingen komen. Op congressen kom ik Nederlanders, Amerikanen en Israëliers tegen dus mijn onderzoeksgebied is in Israël goed vertegenwoordigd. Een nadeel aan het onderzoeksklimaat in Israël is dat alles in het Hebreeuws is. In Nederland zijn alle praatjes in het Engels omdat er veel buitenlanders zijn. Op mijn faculteit (ca. 70 mensen), ben ik de enige buitenlander! Een ander verschil is dat terwijl mensen in Israël opscheppen dat ze het hele weekend hebben doorgewerkt, mensen in Nederland met een gerust hart kunnen zeggen dat ze het hele weekend aan ontspanning hebben gedaan. Maar voor de rest is het niet heel anders dan in Nederland.
Is de politieke situatie van Israël van invloed op het soort onderzoek dat er wordt gedaan?
Er wordt veel onderzoek gedaan naar inter-groeps relaties en onderhandelingen. Voor psychologen is dit een enorm interessante plek om te zijn! Twee maanden geleden was het erg onrustig. De universiteit was anderhalve week dicht. Een collega en ik hebben toen onderzocht of mensen tijdens crisistijd politieke leiders anders gaan beoordelen. De politieke situatie schept dus ook kansen voor onderzoek.
Hoe zou jij Israëliërs beschrijven?
Als drama-queens! Israëliërs zijn uitbundig in hun emoties en heel direct. Als er iets mis gaat lijkt het het einde van de wereld. Ik heb moeten leren om dat te filteren. Een paar seconden na de hectiek en drama is iedereen ineens weer dikke vrienden. Het is in ieder geval nooit saai, en het is makkelijk om contact te maken met Israëliërs. Dat komt ook omdat er minder regels zijn. Daardoor is er veel flexibiliteit en zit je niet zo vast aan protocollen. Het nadeel is dat ze niet goed zijn in plannen. Ik probeer mijn collega’s soms te “vernederlandsen”. Ik heb al bereikt dat ze nu op tijd komen op meetings! Aan de andere kant moet ik ook accepteren dat het anders gaat dan in Nederland en me aanpassen. Israëliers zijn trouwens best creatief: ze zijn heel ondernemend, nergens zijn er zoveel start-ups in het bedrijfsleven als in Israël.
Is het niet vreemd dat Israëliërs, die vaak een voortdurende dreiging voelen, wel creatief zijn? Zou je op basis van jouw onderzoek niet het tegenovergestelde verwachten?
Voor de meeste mensen is die dreiging in het dagelijks leven niet aanwezig. Twee maanden geleden wel, toen het even mis ging en er raketten door de lucht vlogen. Maar over het algemeen valt dat mee. Aan de andere kant heb ik ook het idee dat mensen juist door de politieke situatie meer een ‘pluk de dag’ mentaliteit hebben en minder vooruitkijken en plannen.
Wat is voor jou de grootste meerwaarde van je buitenlandervaring?
Mijn netwerk is erg vergroot en mijn blik verwijd doordat de mensen met wie ik hier samenwerk op een andere manier zijn opgeleid. Ze hebben andere middelen tot hun beschikking gehad en de omstandigheden zijn anders. Dat roept allemaal interessante nieuwe vragen op.
Waar zie jij jezelf over vijf jaar? Of in Israël, of in Nederland. Ik vind het belangrijk om famillie in de buurt te hebben.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten