Laudatio door Richard Ridderinkhof
Nou zijn er ook andere mensen die goud waard zijn voor ons mooie vakgebied, maar die minder vaak in de schijnwerpers staan. Sterker nog, er zijn mensen die in stilte veel goeds doen, maar die juist liever níet zo in de spotlights staan. In mijn eigen afdeling in Amsterdam kan ik zó één of twee van zulke mensen aanwijzen, mensen die zich nooit als haantje-de-voorste zullen opwerpen, maar die wel het cement tussen de voegen vormen. We kennen allemaal wel zo iemand, en als we er eens rustig over nadenken, dan zijn we zulke mensen best veel erkenning verschuldigd. Dit zijn mensen wie zelden een hulde-blijk wacht, terwijl zonder hen de motor van Psychonomisch Nederland toch echt veel minder soepel tot top-prestaties komt. Ik wil dan ook van deze gelegenheid [NVP wintercongres] gebruik maken, hier in de spotlights, om een ode te brengen aan hen die achter de schermen de Psychonomie dienen, een hommage aan de dienstbaren, een tribuut aan de dienstbaarheid.
Dat zijn grote woorden, en holle woorden bovendien als we er niet een betekenisvolle invulling aan kunnen geven. En dat wil ik graag proberen. Die invulling is misschien een symbolische, maar wel één waaraan de Nederlandse Vereniging voor Psychonomie grote waarde hecht. Sinds haar oprichting in 1968 (destijds als de Nederlandse Stichting voor Psychonomie, die in 1985 overging in de Nederlandse Vereniging voor Psychonomie) heeft de NVP slechts sporadisch van deze vorm van hulde-blijk gebruik gemaakt, hetgeen aangeeft hoeveel waarde de NVP hieraan wel hecht. Het gaat hier, dames en heren, om de NVP Erepenning, in het verleden uitgereikt aan Psychonomische grootheden als Pim Levelt, Andries Sanders en nog een handvol anderen wegens hun grote verdiensten voor de Psychonomie in Nederland.
Tot mijn grote genoegen mag ik vanavond die Erepenning uitreiken aan het cement tussen de voegen, aan de personificatie van de dienstbaarheid, aan iemand die, meestal in stilte en buiten de schijnwerpers, ontzaglijk veel goeds heeft verricht voor de Psychonomie in Nederland en voor talloze Psychonomen in Nederland. We gaan de Erepenning vanavond uitreiken aan één persoon, maar laat dit symbool staan voor de hommage aan allen, binnen en buiten onze vereniging, die zo belangeloos en dienstbaar hun bijdragen aan de Psychonomie leveren.
Alvorens de NVP Erepenning daadwerkelijk uit te reiken, zal ik in het kort trachten te verwoorden waarom deze persoon dit eerbetoon verdient. Echter, omdat een dergelijke exegese onvermijdelijk de identiteit van de ontvanger zal onthullen, gaan wij nu onverwijld bekend maken om wie het gaat. Dames en heren, mogen wij een warm applaus voor onze goede vriend van de Universiteit Leiden, niemand minder dan Gezinus Wolters!
De NVP is overigens niet de enige die zijn stille bijdragen huldigt, want enige tijd geleden heeft het ook Hare Majesteit behaagd om Gezinus te verheffen tot Officier in de Orde van Oranje Nassau (dus eigenlijk is het Sir Gezinus…).
Ik citeer eerst even letterlijk wat informatie afkomstig van de website van de Faculteit waar Gezinus tot aan zijn pensioen werkzaam was als Universitair HoofdDocent.
De interesse van Dr. Gezinus Wolters gaat vooral uit naar de structuur en het functioneren van het menselijk geheugen. Zijn onderzoek op dit terrein varieert van toepassingen tot theoretische modellen. Hij houdt zich daarom zowel bezig met praktische problemen, zoals
- Waarom worden sommige dingen onthouden en andere vergeten?
- Hoe functioneert het geheugen bij kinderen en bij ouderen?
- Hoe betrouwbaar is het geheugen en hoe ontstaan onjuiste herinneringen?
- als met theoretische vragen, zoals
- Wat is de structuur van het geheugen en hoe wordt het gerealiseerd in de hersenen?
- Hoe ontstaan geheugenstoornissen?
- Welke soorten geheugen zijn te onderscheiden?
- Wat is een adequaat model voor geheugen?
- Wat is het onderscheid tussen expliciet (‘bewust’) en impliciet (‘onbewust’) herinneren?
Meer recentelijk gaat zijn belangstelling vooral uit naar het werkgeheugen, en hoe dit werkgeheugen controle kan uitoefenen over gedrag. Naast experimenteel onderzoek, werkt hij ook aan het ontwikkelen van neurale netwerkmodellen voor geheugen. Regelmatig wordt hij als deskundige geraadpleegd door media en door justitiële instanties. De meesten van ons zijn niet blij met post van Justitie, maar Gezinus dus wel.
En daarmee treedt hij in de voetsporen van die andere grote Leidse Psychonoom, Willem Albert Wagenaar. Ook Gezinus verstrekt met enige regelmaat adviezen aan de rechtbank. En hij heeft ook boeken gepubliceerd over de psychologie van het recht, en over het recht van de psychologie).
De exponentieel toegenomen publicatiedruk leidt bij Gezinus overigens wel tot enige nostalgie en heimwee naar de goeie ouwe tijd, waarin de onderzoekers de vrijdagmiddag besteedden aan het spelen van tafeltennis. Desondanks is het arbeidsethos van Gezinus vermaard. Ik kan dat uit eigen bevinden bevestigen, vanuit de korte periode dat ikzelf in Leiden was aangesteld.
Hoewel Gezinus inmiddels met pensioen is, is hij nog vrijwel dagelijks op de Faculteit te vinden. Hij heeft zelfs nog steeds aan aanstelling als een soort overkoepelend labcoördinator. In deze context is het misschien aardig zijn gigantische hekel aan centralisatie te memoriseren. Van hogerhand wil men van Gezinus een soort godfather-achtige centrale labcoördinator maken, een soort supermarkt-directeur, maar daar heeft hij “absoluut geen zin in”. Hij heeft een afkeer van bureaucratie en regelneverij, en houdt het liever bij kleine kruideniertjes.
Ook in perioden waarin de Faculteit in Leiden min of meer uitgestorven is, tref je Gezinus elke dag achter zijn bureau. Nog steeds. Bij de kruidenierswinkel van Gezinus klop je nooit vergeefs aan, hij heeft altijd voor iedereen hulp en advies op maat.
Kortom, Gezinus speelt—al dan niet achter de schermen—nog steeds een grote rol binnen ‘zijn’ faculteit. Hij moge dus met pensioen zijn, maar één ding is zeker: wie níet weg is, is Gezinus …
Genoeg gekletst. Gezinus Wolters, het is mij een groot genoegen en een zeer grote eer om je, namens de NVP, de Erepenning te mogen uitreiken. Bij deze.
--RR
(December 2011)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten